Author Archives: Central

Weeraara Daangaa babal’ifachuu saba Oromoo irratti gahaa jiru ilaalchisuun Koree Qindeessituu Jaarmiyaalee Bilisummaa Oromoo Afur ibsa basan.

Jaarmiyaaleen Bilisummaa Uummata Oromoo Karaa koree Qindeessituun ibsa baasan kunniin Adda Demokraatawaa Oromoo, Adda Bilisummaa Oromoo, Adda Bilisummaa Oromoo “T” (ABO) fi Kallacha Walabummaa Oromoti. Mootummaan Itoophiyaa Adda Bilsummaa Uummata Tigraayiin hogganamu mormii bulisummaa fi abbaa biyyummaa uummanni Oromoo ji’a Sadaasa 2015 hanga onkololessa 2016 karaa nagaa fi naamusa gaariin dhageessiseen raafamaa akka ture ibsi Koree qindeessituu Jarmiyaalee Bilisummaa Oromoo ...

Read More »

Gargaarsa Maallaqaa yeroo hatattaama dhaabbanni mootummoota gamtoomanii Ummataa naannoo Sumaalee balaa hoongeetiif saaxilamaniif ramadee

Naannoo Sumaaleetti Jirattoonni Godinaalee sagalaan keessa jiraatan balaan hoongee cimaaf saaxilamaa akka jiran dhaabbannii mootummoota gamtoomaanii beeksiiseera Dhaabbaatich bajeeta garagaarsa yeroo hatattaamaaf qabate keessa dolaariin miiliyoona 18 balaa hongee naannoo Sumaalee muuddatee kana damdamachuuf akka oolu ramadusa beeksiiseera Garagaarsi maallaqaa kun erga ramadamee booda mootummaan Itoophiyaa midhaan nyaataa meetrik toonii kuma 100 fi kuma 41 kuusaa midhaanii of-eeggannoo keessa gara ...

Read More »

Pirizedaantiin Sudaan Kibbaa Saalvaa Kiir Maayardiit qondaltoota Mootummaa Itoophiyaa wajjiin dhimmoota gara garaa irratti mari’achuuf magaalaa Finfinnee galan.

Pirizedaantiin Saalvaa Kiir daawwannaa isaanii kanan ministiira Muummee Hayilamariyaam Dassaleeny fi Qondaltoota mootummaa biroo wajjiin karaa haali walitti dhufeenya biyyoota lamanii foyya’uu danda’u irratti akka mari’atan ni eeggama. Kana malees biyyooni lamaan waliigalteewwaan adda adda ni mallatteessuu jedhamee akka eeggamu Gazeexxaan Sudaan Tiribiyuun jedhamu gabaaseera. Pirizedaantiich dhiyeenya kana Ijipti wayita daawwataaniitti Pirizedaant Abduul Fattaa Al- Siisii wajjiin dhimmaa hidha laga ...

Read More »

Lakkofasa Ummataa fi Mana bara dhufu ni gaggeeffama jedhamee eeggamuuf mootummaan Itoophiyaa Kompitaroota harkaa amayyaa kuma 100 fi kuma 80n akka bitaman murteessuun dhaga’ameera

Lakkofsa Ummataa fi Mana bara dhufu Itoophiyaa keessatti gaggeeffamuuf kompitaroonni harkaa ammayyaa yeroo jalqabaaf tajaajila irra akka oolaan Ejeensiin Statiistikii Giddugaleessaa miidiyaalee biyyaa keessatti himaniiru Kompitaroota harkaa ammayyaa kanniin bituuf mootummaan maallaqaa dolaara miiliyoona hedduutti lakkawamuu akka baasuu himameera. Kompitaarri tokko xiqqeenyaatti hanga dolaarii 200n akka bitamu hubachuun danda’ameera. Lakkofsa Ummataa fi Mana kanaaf maallaqaa dolaarii miiliyoona 30 ol akka ...

Read More »

Raashiiyaan waggoota sadeen dhufan keessa Xiyaaroota waaraanaa 50 Ijiptiif dhiyeessuuf biyyaatti wajjiin waliigaltee irra akka geessee qondaltoonni waaraanaa Raashaa beeksiisan

Pirizedantiin Raashaa Vildii miir Putiin fi kan Ijipti Abdul Fattaa Al- Siisii dhiyeenyaa marii gaggeessaniin, raashaan xiyaaroonni waaraanaa akka dhiyeestu waliigalteerra akka gahan gaazexxaan Ahiraam jedhamu gabaseera. Qondaltoonni Ijiptii garuu Raashaa wajjiin waliigalteerra yoom akka gahame odeeffannoo dabalata hin kenniinee jedhameera. Dhiyeessi xiyaaroora waaraanaa kun seenaa Raashaa isa keessatti guddaa akka ta’e himameera Agarsiisaa Loltuummaa biyyaa Arab Imireetiisiitti gaggeeffamaa jiru ...

Read More »

Rakkoo sarara humna ibsa Qooqaa gara magaalaa Mojii geessu irra gaheen warshaaleen Uccuu magaalaatti keessa jira sanbata darberaa jalqabee omishuu akka dhaabaan himameera

Warshaan omishaa gogaa Mojoo , Warshaa kophee Joorjii, warshaan Omishaa Zayitii Mojoo , Buufata kusaa meeshaalee jibuutii galanii fi warshaan uccuu Itiyoo -Jaappaanii sababa tajaajil humna ibsaa addaan citeen omishaa dhaabaniiru. Sababa kanan Warshaaleen kunniin omishaa ajajamaan yeroon qaqqabsiisuu akka hin dandenyee hoggantoonni warshaalee himaniiru Tajaajil humna ibsaa Itoophiyaa gamasatiin, rakkoo meeshaa humna ibsaa irra gaheen sanbata ganama jalqabee magaalan ...

Read More »

Mootummaan Biriteen Itoophiyaa dabalatee Gargaarsa biyyoota Afriikaa birootiif kennu dhaaban

Hoggantoonni Dhaabbannii gargaarsa misoomaa Adduunyaa Biriteen gamasantiin, gaaffii ministiroota muraasaan dhiyaate kun adeemsa seeraan alaa ta’uu danda’a jechuun yaada kana akka mormaan gaazexxaan Hafingitaan jedhamu gabaasera. Gargaarsi biyyoota Afriikaa kennamu kun gara deeggarsa biyyoota baha Awwurooppaa kan akka Polaand, Hangaarii, Istoniiyaa, Laativiiyaa fi Liitooniiyaaf akka kennamu ministiroonni biyyaatti gaafacha jiru. Mootummaan Biriteen wagga waggaan Pawoondii Biiliyoona 12tti dhiyaatu gargaarsa biyyoota ...

Read More »

Torban darbee keessaa du’aan kan boqataan Piroofeesar Riichaard Paankirast Sirni awwaalchaa isaanii Bataskaanaa Sillaaseett kibxataa raawwatameera

Seenaa Itoophiyaa irratti waggoota dheeraaf qorannoo fi qo’annoo gaggeessa kan turan Piroofeesar Riichaard Paankirast guyyoota Afur duran waggaa 90 tti du’aan addunyaa kanarra darbaniiru Sirna awwaalchaa isaanii bakka Pireezdaantii Doktar Mulaatuu Tashoomaa , Phaaphaasota. Maatii isaanii, kutaaleen hawaasaa adda addaa fi hiriyyoonni isaanii argamaniitti guyyaa kibxataa bataskaanaa Sillaasseetti raawwatameera Piroofeesar Riichaard Paankirast haadhaa isaanii Siilviyaa Paankirastii wajjiin bara 1956 gara ...

Read More »

Lammiileen Jaamaayikaa Itoophiyaa keessa jiraatan dhimmoota seeraa lammummaa Itoophiyaa ittiin argachuu danda’anirratti qondaaltonni biyyoota lamaanii marii akka jalqaban miidiyaalen Jaamaayikaa gabaasanii jiru.

Jaamaayikaa daawwachaa kan jiran Ameerikaa, Jaamaayikaa fi biyyoota Kaaba Ameerikaatti Ambaasaaddarri Itoophiyaa Girmaa Birruu, lammiilen Jaamaayikaa Itoophiyaa keessa jiran karaa ittiin lammummaa Itoophiyaa argachuu danda’anirratti hojjetamaa akka jiru dubbachuu isaanii Gaazexaan Biyyatti Obzarvar jedhamu gabaaseera. Lammiilen Jaamaayikaa dhiibba shanitti dhiyaatan waggoota 60 dura jalqabee naannoo magaalaa Shaashaamannee jiraachaa akka jiran ragaalen ni mul’isu. Lammiilen Jaamaayikaa kunniin waggoota hedduuf Itoophiyaa keessa ...

Read More »

Naannolee Kibbaa fi kibba baha Itoophiyaatti roobni Arfaasaa roobuu qabu waan hin roobneef balaan hongee babal’achuu akka danda’u dhaabbanni Mootummoota Gamtoomanii beeksiseera.

Lammiilee Itoophiyaa Miliyoona 5.6 ta’an yeroo ammaa kanatti gargaarsi midhaan nyaataa hatattamaa isaan barbaachisu keessaa miliyoona 2.5 kan ta’an naannoo Oromiyaa keessatti akka argaman mootummaan naannichaa beeksiseera. Komishiniin Ittisa balaa fi Qophaa’inaa Oromiyaa balaa hongee kanaan godinaalen sagal akka miidhaman beeksiseera. Godinaaleen akka Booraanaa,Gujii, Harargee Bahaa fi Harargee Dhihaa akkasumas Arsiin Lixaa godinaalee adda durummaadhaan hongee haarofti kun miidhaa irraan ...

Read More »